De muziektheatervoorstelling Smokkelbern is onderdeel van De terugkeer van de Joodse kinderen, een project over de bijzondere oorlogsgeschiedenis van de smokkel van Joodse kinderen naar Friesland. Op het hoogtepunt van de razzia’s in 1943 weet de Amsterdamse Studenten Groep – een verzetsgroep van studenten – honderden kinderen uit handen van de nazi’s te redden. Met gevaar voor eigen leven brengen de studenten de kinderen over verschillende routes naar het Friese platteland. Daar overleven ze in de onderduik allemaal de oorlog.
De terugkeer van de Joodse kinderen bestaat uit meerdere onderdelen en richt zich niet alleen op de oorlogsjaren maar ook op wat erna met deze onderduikkinderen gebeurde en hoe ze vaak tot op de dag van vandaag worstelen met wat ze in de oorlog hebben meegemaakt.
De afgelopen jaren zijn er meer dan 100 van deze voormalige Joodse onderduikkinderen opgespoord. Niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van Europa, Amerika, Israël en Australië. Een groot aantal heeft in onze documentaires, podcasts en fototentoonstelling over hun ervaringen kunnen vertellen. Het zijn vaak ontroerende verhalen over verlies, mededogen, rouw en veerkracht.
Over de Joodse onderduikkinderen van Tresoar.
Gedicht over Smokkelbern door Syds Wiersma, voorgedragen door 9-jarige Fedde
De muziektheatervoorstelling Smokkelbern vormt het sluitstuk van het project. Smokkelbern wordt gespeeld in Lemmer, Sneek, Leeuwarden en Amsterdam op locaties die een belangrijke rol spelen in de oorlogsgeschiedenis van de Joodse onderduikkinderen.
Live TV uitzending Smokkelbern 75+1 jaar later
Impressie van de landschapstentoonstelling over de onderduikkinderen